12 Eylül darbesinin yargylanmasy için dü?meye basyldy. Geçici 15. maddenin referandumla Anayasa´dan çykarylmasy üzerine yapylan suç duyurularyny tasnif eden Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?y, Savcy Murat Demir´i darbe soru?turmasyny yürütmek üzere görevlendirdi. 12 Eylül cuntasynyn hayatta olan üyeleri Evren, Tümer ve ?ahinkaya hakkynda ´Anayasal düzeni yykmak´ ve ´Ynsanly?a kar?y i?lenen suçlar´ kapsamynda soru?turma ba?latyldy.
![]() ![]() ![]() |
Savcy belirlendi, 12 Eylül mahkeme yolunda
12 Eylül darbesinin yargylanmasy için dü?meye basyldy. Geçici 15. maddenin referandumla Anayasa´dan çykarylmasy üzerine yapylan suç duyurularyny tasnif eden Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?y, Savcy Murat Demir´i darbe soru?turmasyny yürütmek üzere görevlendirdi. 12 Eylül cuntasynyn hayatta olan üyeleri Evren, Tümer ve ?ahinkaya hakkynda ´Anayasal düzeni yykmak´ ve ´Ynsanly?a kar?y i?lenen suçlar´ kapsamynda soru?turma ba?latyldy.
81 kentten Ankara Adliyesine gönderilen bin suç duyurusu üzerine savcylar harekete geçti. 12 Eylül cuntasynyn hayatta kalan üyeleri Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin ?ahinkaya hakkynda Anayasal düzeni yykmak´ ve ´insanly?a kar?y i?lenen suçlar´ kapsamynda soru?turma ba?latyldy. Cumhuriyet tarihinin kilometre ta?laryndan biri olan 12 Eylül askeri müdahalesini soru?turmak için ilk adym 31 yyl sonra atyldy. 12 Eylül darbesiyle ilgili yapylan suç duyurularyna takipsizlik karary vermeyen Ankara Cumhuriyet Ba?savcysy Ybrahim Ethem Kuri?, dosyaya savcy atady. Kuri?, 12 Eylül askeri darbesine yönelik suç duyurularynyn tamamyny Ankara´da toplamasynyn ardyndan soru?turma savcysyny belirledi. 1000´e ula?an 12 Eylül suç duyurularyny ayry ayry kategorilerde de?erlendirilerek bölümlere ayyran Ba?savcylyk, tüm suç duyurularyny Ba?savcy Vekili ?adan Sakynan´a gönderdi. Ba?savcyly?yn karar ve de?erlendirmesini dikkate alan Sakynan ise soru?turmayy Savcy Murat Demirin yürütmesini istedi.
Evrene ´gel ça?rysy´ yapylacak
Demirin önümüzdeki günlerde tebligat çykartarak Kenan Evren´le birlikte Tümer ve ?ahinkaya´nyn da talimatla ifadesine ba?vuraca?y ö?renildi. Hayatta kalan komuta kademesiyle birlikte o dönemde görev yapan toplam 27 ki?inin de ifadesinin alynaca?y bildirildi. Yakla?yk 1 hafta önce dosya tevdisi yapylan Demir´in ifade tebligatlaryny hazyrly?yna ba?lady?y aktaryldy. Savcy Demir´in iddianameyi tamamlamasynyn ardyndan dava açyldy?ynda Cumhuriyet tarihinin en kapsamly darbe yargylanmasy ba?lamy? olacak. 12 Eylül´de yapylan fi?leme ve i?kencelerin hesaby sorulacak.
Maddeleri syraladylar
Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?y´nyn suç duyurulary üzerinde yapty?y bir de?erlendirmede ?u satyrlar yer aldy: Milli Güvenlik Konseyi (MGK) ady altynda 12 Eylül 1980´de ülke yönetimine el koyan ve 24 Kasym 1983 yylyna kadar bu statüsünü sürdüren askeri cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri, Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin ?ahinkaya´nyn i?ledi?i (A) Nürnberg ?arty ile kabul edilmi? ve tüm devletlerin kendi kanunlarynda yer almasa dahi suçun olu?umu halinde takip etmek zorunda olduklary uluslararasy hukukun buyruk kuraly niteli?ine sahip insanly?a kar?y suçlar (B) 765 Sayyly Ceza Kanunu´nun 146, 147, 153, 174, 179, 180, 181. maddeleri kapsamynda, insanly?a kar?y suçlar ve resen takdir edilecek suçlar nedeniyle haklarynda ba?savcylyk tarafyndan ceza dava açylmasy ve haklarynda gerekli önlemlerin alynmasy istemidir.
Sorumlu MGK´dyr
Bir di?er ba?savcylyk açyklamasynda ise ?u satyrlara yer verildi: 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonucunda kurulan cunta yönetimi tüm devlet yetkilerini MGK´da toplamy?ty. Dolayysyyla 12 Eylül 1980 ile 24 Kasym 1983 tarihleri arasynda idari yetkiler kullanylarak gerçekle?tirilen tüm suçlaryn birincil sorumlulary idari makamlary emir ve kararlary ile bizzat yönlendiren ya da bu makamlarda bulunan ki?ilerin fillerinden haberdar olan MGK üyeleridir.
´Ticarethanem kapatyldy ?ikayetçiyim´
Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?y´na 12 Eylül askeri darbesi ile ilgili ?ikayet dilekçesi ya?my?ty. 81 kentten toplam bin ki?i, darbe ma?duru olduklary gerekçesiyle cuntanyn yargylanmasy için ba?savcyly?a ba?vurmu?tu. Ba?vurularyn fazla olmasy dolayysyyla dilekçeler synyflandyrylmy?ty. Ba?vurulary ´do?rudan maddi ve manevi zarara u?rayanlar´ ve ´yakynyny kaybedenler(hak kaybyna u?rayanlar)´ olarak ikiye ayyran ba?savcylyk, ?ikayet edilenleri ise üç gruba ayyrdy. Ba?savcylyk bu tasnifi Pa?alar, milletvekilleri, bürokratlar ?eklinde yapty. Dilekçelerdeki ortak vurgu ise 12 Eylül zihniyetinin vesayeti altyndaki yargy, ma?duriyetimizi gidermedi oldu. Tazminat istemlerinin de yer aldy?y dilekçelerde darbe nedeniyle iflas eden ve ticarethanelerini kapatanlar dahi bulunuyor.
Y?TE DARBENYN BYLANÇOSU
- 650 bin ki?i gözaltyna alyndy.
- 1 milyon 683 bin ki?i fi?lendi.
- Açylan 210 bin davada 230 bin ki?i yargylandy.
- 7 bin ki?i için idam cezasy istendi.
- 517 ki?iye idam cezasy verildi, 50´si asyldy.
- 388 bin ki?iye pasaport verilmedi.
- 30 bin ki?i sakyncaly oldu?u için i?ten atyldy.
- 14 bin ki?i vatanda?lyktan çykaryldy.
- 30 bin ki?i siyasi mülteci olarak yurtdy?yna gitti.
- Çykan olaylarda 300 ki?i ku?kulu bir ?ekilde öldü.
- 171 ki?inin i?kenceden öldü?ü belgelendi.
- 937 film sakyncaly bulundu?u için yasaklandy.
- 23 bin 677 derne?in faaliyeti durduruldu.
- 31 gazeteci cezaevine girdi, 3 gazeteci öldürüldü.
- Gazeteler 300 gün yayyn yapamady.
- 13 büyük gazete için 303 dava açyldy.
- 39 ton gazete ve dergi imha edildi.
- Cezaevlerinde toplam 299 ki?i ya?amyny yitirdi. Bunlardan 44´ü ku?kulu, 14´ü açlyk grevinde, 16´sy kaçarken, 95´i çaty?mada öldü.
GÖREVSYZLYK VERYLMY?TY
Özel Yetkili Cumhuriyet Ba?savcy Vekilli?i, 30 yyl sonra 12 Eylül 1980 darbesine ilk soru?turmayy 2010/605 hazyrlyk numarasy ile ba?latmy?ty. Ancak Ankara eski Özel Yetkili Cumhuriyet Ba?savcy Vekili Hamza Kele?, 4 ay önce 12 Eylül askeri darbesini gerçekle?tiren dönemin Genelkurmay Ba?kany Evren ve kuvvet komutanlary hakkynda Anayasal düzeni yykmak, insanly?a kar?y suç i?lemek iddiasyyla açylan soru?turmada görevsizlik karary vermi?ti.
Kele?, olayyn 1980´de meydana geldi?ini, kendi görev alanlarynyn 1984 sonrasy ile synyrly oldu?unu ifade ederek soru?turma dosyasyny Ankara Ba?savcysy´na iletmi?ti.
3 yyl u?ra?acak
Takipsizlik kararynyn ardyndan harekete geçen Ba?savcy Ybrahim Ethem Kuri?, Türkiye geneli yapylan 12 Eylül suç duyurularynyn Ankara´da toplanmasyna karar vermi?ti. Bu talimatyn ardyndan bireysel ba?vurular dahil tüm suç duyurulary Ankara´da toplandy. Soru?turmada görevlendirilen Cumhuriyet savcysynyn dosyasynyn tamamlamasynyn ardyndan dava Ankara A?yr Ceza mahkemelerinden birinde açylacak. Adli çevrelerden edinilen bilgilere göre savcylaryn 12 Eylül soru?turmasy ile en az 3 yyl u?ra?acaklary anlatyldy.
Cezaevi müdürü de sorgulanacak
Birçok bireysel ba?vuruyla 12 Eylül döneminde yapylan i?kencelerin hesaby sorulurken sadece darbe yapanlaryn de?il i?kencelerin gerçekle?ti?i cezaevi müdürleri devlet memurlary, polis ve askerlerin yargylanmasy da isteniyor. Bireysel ba?vurularyn çoklu?u ve ?ikayet edilen insanlaryn çok fazla olmasy nedeniyle soru?turma a?amasy geni?lerken ?ikayetler do?rultusunda ifade alym i?lemlerini de geni?letilece?i ö?renildi.
TBMM kapatylmy?ty
12 Eylül askeri darbesinin ardyndan TBMM kapatylyp Anayasa ortadan kaldyrylmy?ty. O dönemde fi?lenerek i?ine son verilenler ve meslekten atylanlar da suç duyurusunda bulunmu?tu. Fi?lemeyi yapanlaryn cezalandyrylmasy da istenirken o dönemde fi?lenenlerin 1 milyon 683 ki?i olmasy soru?turmanyn ne denli geni? yürütülece?ini de gözler önüne serdi.
Referandumla zyrhlary kalkty
12 Eylül´de yapylan referandumda, Anayasa´nyn geçici 15. maddesinin kaldyrylmasyyla, 12 Eylül 1980 darbesini gerçekle?tiren dönemin Genelkurmay Ba?kany Kenan Evren ve kuvvet komutanlarynyn da yer aldy?y çok sayyda ki?iye tanynan dokunulmazlyk zyrhy kaldyrylmy?ty. Milli Güvenlik Konseyi üyeleri hakkynda sa?lanan dokunulmazlyk zyrhynyn kaldyrylmasyyla birlikte YHD´nin yany syra Yetmez Ama Evet Platformu, Mazlum-Der, 12 Eylül döneminde i?kence gören bazy ülkücüler, BDP´li milletvekilleri suç duyurularynda bulunmu?tu.
´Balyoz´daki 12 EYLÜL belgelerini bize gönderin´
12 Eylül darbecilerine soru?turma ba?latan Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?y, Ystanbul Cumhuriyet Ba?savcyly?y´na bir yazy yazarak, Balyoz Darbe Plany´na dayanak yapylan 12 Eylül Darbe Plany´yla ilgili belgelerin gönderilmesini istedi. Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?y Memur Suçlaryny Soru?turma Bürosu´ndan 30 Mart 2011´de 2011/1 sayy numarasy ile Ystanbul Cumhuriyet Ba?savcyly?y´na hitaben gönderilen yazyda ?öyle denildi:
Bayrak Plany örnek alyndy
Ba?savcyly?ymyzca yürütülmekte olan bir soru?turmaya esas olmak üzere, Ba?savcyly?ymyz tarafyndan ´Balyoz´ ady altynda yürütülen soru?turmada elde edilen bazy belgelerde 12 Eylül 1980 günü gerçekle?tirilen Askeri Darbenin uygulanmasyna esas ´Bayrak Plany´nyn örnek alyndy?y hususunda yazyly ve görsel basynda haberler çykty?y anla?yldy?yndan söz konusu 12 Eylül 1980 askeri darbesine esas te?kil eden darbe planyna esas belge asyllarynyn veya onayly bir nüshasynyn C.B´ye (Cumhuriyet Ba?savcyly?ymyza) gönderilmesi; bu belgelerin mahkemeye gönderilmi? olmasy halinde müzekkeremizin iade edilmeyerek ilgili mahkemesinden istenen hususlaryn temini ile ikmalen C.B´ye gönderilmesi rica olunur. ( Bugün)
(07 Nisan 2011, 10:00)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER:
Ve referanduma ra?men Kenan Evren de kurtarylyyor
Fla?!!! 12 Eylül´e soru?turma açyldy.. Dosya no: 2010/605
Bu da 12 Eylül 2010 Darbesi: Suç duyurusu ya?yyor
12 Eylül 2010 Anayasa referandumu man?etlerimiz
21´indeki o?luma acymayan kanun 80´lik Evren´e de acymasyn