Anayasa Mahkemesi eski raportörü ve AK parti MKYK üyesi Osman Can Ekim ayynda yapylacak olan HSYK üye seçimlerine dikkat çekti. HSYK ile ilgili paralel yapy ba?lantysy iddialaryny da hatyrlatan Can, 'HSYK illegal bir yapy tarafyndan kontrol edildi?inde millet egemenli?inin üç aya?yndan biri devre dy?y kalmy? olur. Hukuk ve adalet adyna karar veren mekanizma hukuksuz, adaletsiz ve antidemokratik yapynyn iktidar aygytyna dönü?ür.' dedi.
![]() ![]() ![]() |
18.08.2014 15:11 Türkiye 7 ?ubat MYT kriziyle görünür olan devlet içine syzmy? gayri me?ru bir yapyyla nam-y di?er “paralel yapy”yla mücadelesini tam gaz sürdürüyor. 19 Ekim günü yapylacak olan HSYK seçimlerinin akybeti bu mücadelede çok önemli bir yere sahip. Ancak paralel yapynyn hukuku araçsalla?tyrmasy ve kendini gizlerken hedeflerini perdelemesi ona kar?y yürütülecek mücadeleyi nasyl etkiliyor? Paralel yapynyn hukuki tanymy nedir? Ona kar?y mücadelenin synyrlary ve araçlary nelerdir? Suç henüz bir mahkeme kararyyla sabitlenmemi?ken paralel yapydan suç örgütü diye bahsetmenin hükmü nedir? Paralel yapyyla mücadelede HSYK seçimleri neden önemli? Durum ne? Yarsav’yn paralel yapyyla anla?ty?y iddialary Fethullah Gülen’in “teknik nakavt” stratejisinin bir prati?i mi?..
Star'dan Fadime Özkan Tüm bunlary Anayasa Mahkemesi eski raportörü, AK Parti MKYK üyesi ve Marmara Üniversitesi ö?retim üyesi Prof. Dr. Osman Can ile konu?tu. Özkan'a göre, Prof. Can ile konu?ulanlar paralel yapyyla mücadelenin hukuki çerçevesini çizerken yeni Türkiye’nin de siyasi hukuki ufkuna i?aret ediyor.
Y?te o röpörtaj:
SORU: Seçilmi? Cumhurba?kany, Ba?bakan Recep Tayip Erdo?an son konu?malarynda ysrarla “paralel yapy” ile mücadelenin ayny kararlylykla devamyndan bahsediyor. Paralel yapy siyasetin, milli güvenli?in konusu ama öte taraftan ona kar?y mücadelenin de hukuk içinde olmasy gerekiyor. Ba?lama noktamyz burasy olsun. Bir hukukçu olarak siz nasyl tarif edersiniz, nedir paralel yapynyn tanymy, durumu?
Paralel yapy denilen olgu, Fethullah Gülen Hareketinin, devlet içinde örgütlenmi? yapysy olarak görülebilir. Bir cemaatin mensuplary kamu hizmeti görebilir. Bir kamu görevi üstlenebilir. Kendi dini tasavvuru, hayaty, bugünü ve yarynyny anlamlandyrma bakymyndan bir cemaate intisap edebilir. Bu en tabii haklardandyr. Kamu hizmetine girmek için mevcut anayasada da tanymlandy?y gibi, hizmetin gerektirdi?i nitelikler dy?ynda hiç bir ayrym gözetilemez. Dolayysyyla bir ki?inin bir dini veya dünyevi bir cemaate, gruba veya kulübe mensubiyeti kamu hizmetine girmede engel olu?turamaz.
Dolayysyyla “paralel yapy” olarak artyk hukukun ilgi alanyna giren olgu, bir cemaate mensup olup olmamakla ilgili de?il. Zira bu mensubiyet hukuku ilgilendirmez. Hukuk düzeninin temel kurallary vardyr. Kamu görevi yasalarla tanymlanyr. Yasal çerçevede ve idari hiyerar?iye göre yürütülür. Ydari hiyerar?i de yasanyn olu?turdu?u, tanymlady?y ve synyrlady?y bir hiyerar?idir. Nihayetinde gerek idari hiyerar?inin kendisi, gerekse onun içinde var oldu?u yasal çerçeve siyasal bir iradeye dayanyr. Kanunlary meclis çykaryr. Yürütmeden sorumlu olan ise ülkenin cari hükümeti. Ydari yapyda herhangi bir memur bu hiyerar?inin dy?ynda ba?ka saiklerle harekete geçer ve yasal imkanlary o saikler do?rultusunda kullanmaya ba?larsa, hem idari hiyerar?iyi bozmu?, hem de yasal çerçeveye aykyry davranmy? olur. Böyle bir davrany?yn idare hukukundaki kar?yly?y disiplindir ve ki?inin memuriyetten atylmasyna kadar gider. E?er böyle davrany?lar içinde olan sadece bir ki?i de?il, bir grup ise ortada daha ciddi bir sorun var demektir. Bu durumda örgütlenmenin biçimine ve siyasal hedeflerine bakmak gerekir.
GÜLEN ÖRGÜTÜ AYHM’E GÖRE DE YLLEGAL
Bakalym.
Fethullah Gülen ve müritleri 40 yyly a?kyn süredir kurdu?u okullar ve kurslar üzerinden devlet içinde örgütlenmeye önem veriyor. E?itim üzerinden Türkiye’nin tüm zekilerini toplama, endoktrine etme, yani kendi olu?turdu?u ideolojik bir beyin yykama sürecine tabi tutmanyn ardyndan ordu, polis, yargy ve sair kritik bürokratik mekanizmalara yerle?tirme onun temel yöntemi. Eski Pers gelene?indeki iktidar çemberine benzer biçimde “seçilmi?ler” ve “masumiyet” kavramlary üzerinden bir imamet müessesi tesis ediliyor, buna mutlak surette itaati sa?lanyyor. Yapyyy me?rula?tyrmak için de batyni bir yakla?ymla Kur’an’yn bazy ayetleri eklektik amaçlarla kullanylyyor.
Bu ?ekilde yapyya intisap eden mutlak bir hiyerar?inin vurucu unsurlaryna dönü?üyor. Ancak politik bir hedefi olan bir yapy bu ?ekilde örgütlenebilir, böyle bir ideolojiyi in?a edebilir. Nitekim bu hareket ülkenin can damaryny ele geçirmeye çaly?yyor, egemenli?in en hayati kurumlaryny kontrol etmeye odaklanyyor. Temel hedef ülkede iktidary ele geçirmektir, bu çok açyk. Yktidary bu ?ekilde ele geçirme çabasy demokratik olmayaca?yna göre, hem politik anlamda, hem de anayasal anlamda bir legalite sorunu do?ar. Bu da hukukun ilgi alanyna girer. Anti demokratik yöntemlerle bir ülkenin siyasal iktidaryny ele geçirme çabasy Avrupa Ynsan Haklary Mahkemesi içtihatlary uyarynca da korunmaz. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy bakymyndan da böyle.
Hukuken bu giri?im illegaldir ve darbe olarak tanymlanyr.
HUKUKU VE DYNY YSTYSMAR EDYYORLAR
SORU: Ancak paralel yapyyla mücadele için açylan soru?turmalar, davalar henüz ba?langyç a?amasynda. Davalar neticelenmedi, kimse “paralel yapyya üye olmak” gibi bir suçtan hüküm giymedi. Hal böyle iken paralel yapydan ‘suç örgütü’ olarak bahsetmenin hukuki durumu nedir?
Siyasal hedefi demokrasi ile ba?da?maz ise ortada bir sorun var demektir. Ancak cemaatin ayny zamanda, yine hikmeti ve içeri?i kendilerinden menkul bir “Allah ryzasy için” “hizmet” diye bir söylemi var. Bu söylemin sahicili?ine inanan pek çok alanda müntesip var ki, bunlary kriminalize etmek do?ru de?il. Özellikle ceza hukukunun alanyna girenler, az önce bahsetti?im ?ekilde millete ait egemenli?i kullanan en önemli ve stratejik birimlerde konumlanyp, idari ve yasal çerçeve yerine, o derin ve paralel hiyerar?inin talimatlaryna göre hareket edenler. Bu yüzden burada ciddi bir ayryma ihtiyaç vardyr. Paralel hiyerar?i içinde olanlaryn da sözünü etti?iniz gibi, takiyye taktikleri ve araziye uyum sa?lama kabiliyetleri nedeniyle de?ifre edilebilmeleri öyle kolay de?il. Bu yapy bildi?imiz geleneksel illegal devrimci örgütler gibi de?iller. Bir bakyma 21. Yüzyylyn yeni illegal örgütleri olarak tanymlayabiliriz. Demokrasinin 21. Yüzyylda kar?y kar?yya kaldy?y en büyük meydan okumanyn bu tür yapylardan geldi?ini söyleyebiliriz.
Zira ortada kurumlaryn içine syzyp yerle?tikten sonra, o kurumlar için öngörülen hukuki korumayy ve güvenceleri örgütün güvencesine dönü?türme takti?i güdülüyor. Örne?in HSYK’yi ele geçirdikten sonra “yargy ba?ymsyzly?y” ve “hukukun üstünlü?ü” zyrhyny çok mahir bir ?ekilde kullanabiliyorlar. Ykinci olarak da “Allah ryzasy” kavramyny siyasal olarak istismar ettikleri için, bu yapylar üzerine gitmeyi, “inananlara kar?y 28 ?ubat darbesi” benzeri bir eylem olarak da sunabiliyorlar.
CARY HUKUK YETERLY ANCAK YENY ARAÇLAR ?ART
SORU: Hal böyleyken paralel yapyyla mücadele nasyl tamamyna erdirilecek ve bu yapy tam tasfiye edilebilecek?
Tarihte bu pek görülebilen bir hadise de?il. Bu yüzden hukuken hesaba çekilmeleri kolay de?il.
Bu yüzden hukuk düzeninin de bu tür yapylara kar?y kendini yeniden uyarlamasy ve yeni araçlarla donatylmasy gerekir.
Ancak bu a?amaya kadar cari hukuki araçlarla bunlara kar?y mücadele etme imkanlary da yok de?il. Her ?eyden önce idari ve yasama tasarruflary ile mücadele yollary tamamen açyk ve bu do?rultuda tedbirler alynyyor.
Ayryca bu tür yapylara kar?y hukukun teknik imkanlary yetersiz kaldy?ynda, toplumsal me?ruiyete dayanmanyn, bu tür yapylaryn me?ruiyetinin tükenmesine ve bunlaryn izole edilmesine yarady?y görülüyor. Siyasal mücadelede ba?ary, di?er alanlardaki tykanyklyklary a?an çok temel bir i?lev üstlenebiliyor.
TOPLUMDA YÜZDE 1, YARGIDA YÜZDE 20!
SORU: Tam bu noktada HSYK seçimleri ve “paralel yapy” bahsine geçmek istiyorum. HSYK seçimleri 19 Ekim günü yapylacak. Ylk derece mahkemelerindeki hakim ve savcylar, adli yargydan 7, idari yargydan 3 ismi HSYK asil üyesi olarak belirlemek için sandyk ba?yna gidecek. Sonuçlary 12 bin 500 adli yargy hâkim ve savcysynyn oylary belirleyecek. Ydari yargyyy temsilen seçilecek 3 asil ve 2 yedek üyeyi ise bin 500 civaryndaki idari yargy mensubu seçecek… Olay bu. Fakat durum ne, bu seçimi bu kadar önemli kylan ?ey ne? Konuyu bilmeyenlerin de anlayabilece?i basitlikte anlatyr mysynyz?
Bildi?iniz üzere 2010 referandumu Türkiye tarihinin en önemli hamlelerinden biriydi. Lakin paralel yapynyn, biraz da siyaset kurumunun büyük hatalary yüzünden, HSYK’da karar ço?unlu?una ula?masy, bu hamlenin bir aya?yny sakatlady. Yine paralel yapy son 15 yyldyr Adalet Bakanly?y’ndaki nüfuzlary nedeniyle hakim ve savcy alymlaryny önemli ölçüde kontrol ettiler. Bu sayede toplumda kar?ylyklary yüzde bir bile olmayan bir yapynyn yargy içindeki orany yüzde 15-20’lere ula?ty. Belki de daha fazla. Bu gösterge bile tek ba?yna ortada bir legalite sorunu oldu?unu gösteriyor. Y?te HSYK seçimleriyle ortaya çykan durum bu sürece ivme kazandyrdy. Yargytay ve Dany?tay seçimleri de tamamlayycy oldu. Ondan sonra artyk iktidary ele geçirmek için dü?meye basabilirlerdi.
Bu tablo bile HSYK seçimlerinin neden hayati oldu?unu gösteriyor. Zira HSYK ilk derece hakim ve savcylarynyn adeta tanrysy mahiyetinde. Onlaryn yükselmesi, disiplin i?leri, görevlendirilmeleri, onlara kar?y yürütülecek soru?turmalar vs tamamyyla HSYK’ya ait bir yetki. Öyle ki tefti? kurulunun da HSYK’ya verilmesi nedeniyle HSYK hem suçlayycy, hem de karar verici bir pozisyonda. Hukuk devletinin temellerini sarsan böyle bir tercih Anayasa Mahkemesi’ne göre hukuk devletinin zorunlu bir sonucu olabiliyor. Böyle bir HSYK illegal bir yapy tarafyndan kontrol edildi?inde millet egemenli?inin üç aya?yndan biri, yani yargy tamamen devre dy?y kalmy? oluyor. Hukuk ve adalet adyna karar veren bir mekanizma, hukuksuz, adaletsiz ve antidemokratik bir yapynyn iktidar aygytyna dönü?üyor. Siyaseti tüketiyor. Devleti milletin elinden alyp, nihayetinde milletin asla kontrol edemeyece?i, kime hesap verdi?ini kimsenin bilmedi?i/bilemeyece?i bir yapyya teslim ediyor. Böyle bir duruma kar?y sessiz kalmak tarihin affetmeyece?i eylemler listesinin birinci syrasynda yer alabilir.
SYYASET ASLA ZAAF GÖSTERMEMELY
SORU: HSYK Ekim’deki seçimler neticesinde paralel yapynyn kontrolüne tamamen geçerse, ne olur? HSYK gev?erse, mücadele akamete u?rarsa ba?layan davalar ve paralel örgüt içindeki hakim ve savcylara ula?ylmasyny engeller ve paralelin devleti ele geçirme projesi/ihalesi tamamlanyr denebilir mi?
Teorik olarak evet, öyle söylenebilir. Paralel yapyya kar?y yürütülen mücadelenin yargy aya?y zafiyete u?rar. Ydari tasarruflar sonuçsuz byrakylabilir. Bunun da ötesinde paralel yapyya mensup olan ve o hiyerar?i içinde hareket eden hakim ve savcylaryn idari ve cezai yönden soru?turulmalary engellenir. Bu bir yandan paralel yapynyn gayrime?ru bir ?ekilde ele geçirdi?i zyrhy sa?lamla?tyrabilir, di?er yandan hukuku ve demokrasiyi koruma kaygysy olan hakim ve savcylar üzerinde yyldyrycy etki meydana getirebilir.
Lakin ?unu unutmayalym ki, illegalite ve gayrime?ru yöntemler üzerine kalycy ba?arylar elde etme imkany yoktur. Millete ait egemenli?i karanlyk odaklaryn ilanihaye gasp etmeleri mümkün de?ildir. Siyasetin do?asy buna izin vermez. Millet buna onay vermez. Unutmayalym ki, hukuk kurallaryny ve müesseselerini var eden ve ona me?ruiyet kazandyran, hukuk kurallarynyn kendisi de?il, toplumsal onay ve taleplerdir. Siyasetin zafiyet göstermemesi bu yüzden çok önemli.
YÖNTEMLERY DE GAYRY ME?RU
SORU: Paralel yapynyn, HSKY seçimleri için hâkim ve savcylary dinlemek, e-postalaryny izlemek gibi yöntemler kullandy?y, Pensilvanya’dan da paralel yapynyn HSYK’daki etkinli?ini korumak için “Her imkâny seferber edin” talimaty geldi?i haberleri yayynlanmy?ty. (4.8.2014 / Sabah) Bu yöntemlerin hakim ve savcylar üzerindeki etkisi nedir?
Paralel yapynyn toplumda me?ruiyeti tükendikçe elbette bu tür yöntemlerin ba?ary ?ansy da dü?mekte. O yüzden benim önemsedi?im kavram me?ruiyet. Lakin bu tür örgütler de daima me?ruiyet zafiyetinde olduklaryndan, daha do?rusu, ancak rakiplerinin me?ruiyet açyklaryndan yararlanabildiklerinden, elbette yöntemleri de gayryme?ru olacaktyr. Kontrol ettikleri kurum ve makamlaryn verdi?i tüm imkanlary kendi karanlyk hesaplary için kullanmaya gayret edeceklerdir. Bunun çok fazla etki do?urabilece?ini zannetmiyorum. Bu beyhude bir çabaya i?aret ediyor.
TEKNYK NAKAVT HAZIRLI?I MI?
SORU: Yargyda Birlik Platformu HSYK seçimleri için henüz listesini açyklamady. Yargyçlar Sendikasyyla i?birli?i yapan YARSAV ise 11 ki?ilik aday listesini açyklady. Yçlerinden 5’inin paralel yapynyn adayy oldu?u, birlikte hareket edecekleri söyleniyor. YARSAV’yn 3 bin, paralelin 3 bin be? yüz oyu oldu?undan bahsediliyor. Yani seçimde kullanylacak 12 be? yüz oyun yarysy. Pensilvanya’nyn malum “teknik nakavt” stratejisinin bir uygulamasy olabilir mi bu?
YARSAV’yn da kendini bir havas hareketi olarak “her türlü siyasi mülahazanyn dy?ynda ve üstünde” gördü?ünü unutmayalym. Bu yakla?ymyn tüm antidemokratik, vesayetçi ve darbeci yapylaryn ortak ideolojisini yansytty?yny unutmayalym. Kendini siyaset üstü gören her yapy, demokratik siyasete kar?y bir tutum geli?tirir. Havas hareketi olmaya yeltenir. Kaçynylmaz olarak vesayetçilikte karar kylar. Paralel yapynyn da yöntemi bu. Hem siyasetten uzak durmak, hem de siyasal kurumlary kendi tekellerine almak böyle bir ideolojinin tipik davrany? kodu. Y?te bu nedenle Yarsav ile paralel yapy arasynda i?birli?i olabilir. Ortak dü?manyn niteli?i, i?birli?ini zorlayabilir.
Ancak Yarsav bünyesindeki herkesi ve yine son 15 yylda paralel yapynyn himmetiyle yargyya alynanlaryn tamamyny böyle bir oyunun parçasy görmek yanly? olur. Hesap teknik nakavt olsa da, darbecilerin teknik nakavt numaralarynyn artyk i?lemedi?i bir ça?da ya?yyoruz.
PARALELYN HEDEFY AK PARTY DE?YL TÜRKYYE
SORU: HSYK seçimleriyle ilgili bir cemaat-hükümet sava?y my ya?anyyor?
Paralel yapy-Türkiye, paralel yapy-Orta do?u co?rafyasy, paralel yapy-demokrasi sava?y dememiz daha do?ru olur. Cemaatten kendini sayan herkes bu illegal yapylanma içinde de?il. Yllegal yapylanmanyn dersi ise AK Parti hükümeti de?il. Bir bütün olarak ülkenin egemenli?ini ele geçirmektir.
ADALET BAKANLARI YARGININ ELYNDE REHYNE
SORU: Adalet Bakanly?y bürokratlary vaziyetin ne kadar farkynda peki ve siyasi erkin talimatlaryna hakkyyla uyulmakta my?
Burada temel bir çeli?kiye i?aret etmek isterim. Adalet Bakanly?y bürokratlary hakim ve savcy. Ydari yönden bakanly?a ba?ly. Müste?ar dahil olmak üzere, onlaryn kaderi HSYK’ya ba?ly. HSYK’yy kim kontrol ediyorsa, Adalet Bakanly?yny da onlar kontrol ediyor demektir. Bu yönüyle aslynda Adalet bakanlary yargy bürokrasisinin eline verilmi? rehinler olarak da dü?ünülebilir. Yine dü?ünün, erkler ayryly?yndan söz ediyoruz. Yasama, yürütme ve yargy erklerinin birbirinden ayry olmasy gerekti?ini söylüyoruz. Adalet Bakanly?y yürütmenin bir parçasy, ancak o bakanlyk neredeyse sadece hakim ve savcylardan olu?uyor, onlar da HSYK tarafyndan kontrol ediliyor.
TÜRKYYE’NYN KADERY YARGIDA BYRLYK’E BA?LI
SORU: Bu nasyl erkler ayryly?y o halde?
Bu Türkiye Cumhuriyetinin darbeci ve vesayetçi siyasal ve idari yapylanmasynyn normallerinden, ancak demokrasinin anormalliklerinden sayylyr. ?imdi Adalet Bakanly?y bürokratlarynyn da içinde bulundu?u hakim ve savcylaryn olu?turdu?u bir platform var. Ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar, onlar illegal bir yapyya kar?y hakly bir mücadele verirken, di?er yandan kaderleri o yapynyn kontrol etti?i bir HSYK’ya ba?ly olacak. Yargyda Birlik Platformu ba?arysyz olursa, herhalde syradan çaycynyn sahip oldu?u güvencelerden de mahrum kalacaklar. Zira HSYK’yy denetleyecek bir merci yok, ama çaycynyn hakkyny teslim edebilecek bir idari hiyerar?i ve yargysal denetim yolu var.
Di?er yandan tam da bu durum, Adalet Bakanly?y’ndaki hakim ve savcylar ile platformu olu?turan tüm yargy mensuplarynyn çok daha dikkatli ve duyarly bir ?ekilde hareket etmelerinin güvencesi. Zira ba?arysyzlyklarynyn faturasyny sadece Türkiye Demokrasisi ve Türkiye Toplumu de?il, kendileri de ödemek durumunda kalabilirler. Bu duyarlylyk demokrasi kaygysy içinde olan herkesin ortak duyarlyly?y olmaly.
HSYK OLMAZSA OLMAZIMIZ DE?YL
SORU: Siyaset yargy bürokrasisine rehin verilmi? durumda ama öte yandan, Hükümetin HSYK seçimine yönelik dikkatini hassasiyetini yargy ba?ymsyzly?yna müdahale olarak de?erlendirenler var?
Bir kere HSYK ne demokrasinin, ne de yargy ba?ymsyzly?ynyn olmazsa olmaz bir kurumu de?il. Akdeniz havzasy ülkelerin bir kysmynda buna benzer kurumlar olsa da, yaryya yakyny yargyçlar tarafyndan, ancak ço?unlu?u siyasi mekanizmalar tarafyndan belirleniyor. Orta ve kuzey Avrupa’da buna benzer örnek dahi yok. HSYK biçimindeki kurumlar “siyasete güvensizli?in” bir siyasal kültür olarak egemen oldu?u ülkelerde görülüyor. Türkiye’de bu kurumlary üretenlere bakyldy?ynda siyasete güvensizli?in, demokrasiye güvensizlik oldu?u rahatlykla görülebilir. Bu bir.
Ykinci olarak yargyya müdahale, yargynyn di?er alanlara müdahalesi olmadan cereyan edebilen bir davrany? de?il. Yargy siyasal kararlar verdikçe, idarenin ve yasamanyn takdir alanyna hukuka aykyry bir ?ekilde müdahale ettikçe, siyaset kurumunun yargyya güveninin ve saygysynyn tükendi?ini ve kendi alanyny korumak adyna siyasal aktiviteler içine girdi?ini gözlemliyoruz. Me?hur Fransyz siyasetçisi Guizot bo?una “yargynyn siyasalla?masy, siyasetin de yargysalla?masyny do?urur ki bundan her ikisi de zarar görür” dememi?. Türkiye’nin 1924 sonrasyndan bugüne kadarki yargysynyn tutumu ile 2010 sonrasy HSYK’nyn tutumuna bakty?ymyzda meselenin ne oldu?u rahatlykla anla?ylabilir.
Erkler arasynda demokratik bir denge ve fren sistemi kurulmady?ynda, ortaya çykan dengesizlik ve kararsyzlyk durumu, daimi denge arayy?laryna yol açar. Bu da daimi synyr ihlalleri anlamyna gelir.
Son diyece?im ise ?u. HSYK ve sair kurumlary illegal ve gayri ahlaki bir ?ekilde ele geçiren bir yapynyn “hukuk devleti” veya “yargy ba?ymsyzly?y” zyrhynyn arkasyna saklanmasy gayriahlakidir, hukuken de ciddiye alynamaz.
YARSAV HEM DERS ALMIYOR HEM DE HAVAS HERKESTEN
SORU: Geçti?imiz dönemlerde siyasi ideolojik açydan farkly toplum kesimleri farkly farkly açylardan olsa da çok çekti aslynda paralel yapynyn hukuk alanynda yapyp ettiklerinden. Cany yanarak edinilen tecrübe, bu konuda bir farkyndalyk ve kararlylyk yaratmady my peki yargy camiasynda?
Kysmen diyebiliriz. Zira tam bir farkyndalyk yaratmy? olsaydy, YARSAV’yn tutumu 17 Aralyk sonrasynda farklyla?abilirdi. Baty demokrasilerindeki gibi bir yargy yapylanmasy ça?rysy yapabilirdi. Sürece katky sunabilirdi. Onca yyldyr ortaya çykan hukuksuzluklary gördüklerinde en azyndan bu konuda bir tutum de?i?ikli?ine gidebilirlerdi. Lakin paralel yapynyn tasfiyesine kar?y çyktylar. Ku?kusuz durumu anlamadyklaryndan de?il, kendi kar?ytlary ile kurduklary psikolojik ileti?imdendir bu. Kemalist olmayanlar bir tehdit ise, o tehdidi ortadan kaldyrmak için elbette yararly her imkan kullanylabilir. Oysa demokrasi her türlü farklyly?yn özgürce kendini ifade edebilece?i bir sistemin ady. Demokratikle?tirilmi? bir yargyda paralel hiyerar?iler yerine hukukun hiyerar?isi i?ler. Yargy ile di?er erkler arasynda sa?lykly bir ili?ki do?ar. Bu ise Türkiye’nin kazancy olur. Kendilerini ötekine nefret ile tanymlamak yerine tüm gruplar buna odaklansalar herkes kazanyr. Ötekinin varly?yna itiraz biçimindeki muhalefeti bir kenara itip öteki ile birlikte ya?amanyn felsefesini siyasal davrany?larynyn merkezine yerle?tirseler herhalde bundan en ba?ta “muhalif” olanlar kazanyr.
ERGENEKON, BALYOZ, KCK DAVALARI SIFIRLANMALI
SORU: Bahis “dün”den açylmy?ken sorayym: Ergenekon Balyoz KCK ya da Dink davasy gibi davalar hem toplumda siyasi bir gerilim yaratty ve hesapla?ma iste?i uyandyrdy hem de hukuka inancy sarsty. Ama paralel yapy if?a oldukça da bu davalardaki hukuksuzluklar da görünür oldu. Bir yandan paralel yapyyla mücadele sürerken di?er yandan bu davalaryn yeniden görülme ihtimali ihtiyacy do?ar my? Ya da af söz konusu olabilir mi?
Bu konuda biliyorsunuz yasa çaly?malary yapyldy, çaly?taylar düzenlendi. Kamuoyu bunu çok tarty?ty. Benim görü?üm yasa ile getirilebilecek bir yeniden yargylama formülünün 1970’lere kadar uzanabilecek bir yeniden yargylama dalgasy do?urabilece?i, bu yüzden durumun Anayasa Mahkemesine intikal ettirilmesi yönündeydi. Nitekim Anayasa Mahkemesi kendisine yapylan müracaatlarda hak ihlali tespit etti?i her durumda yeniden yargylamanyn yolunu açyyor. En sa?lyklysy bu idi. Ancak bu politik sorunu ve me?ruiyet tarty?masyny tam çözmüyor. Yine bir kaç yyldyr “Türkiye’de yeni bir ba?langyç ve yeni bir toplumsal sözle?me için tüm bu politik mahiyetteki davalar dü?ürülmeli” yönünde görü? beyan ediyorum. Yeni Anayasa için, eski anayasal düzenin üretti?i siyasal kar?ytlyklary syfyrlamak ve bu kar?ytlyklary daha demokratik yöntemlerle düzenlemek kaçynylmaz. Bu dü?üncemde ysrarcyyym.
BU ÜLKEDE YÜZ YILDIR ZEHYR SOLUYORUZ
SORU: Bütün bu konu?tuklarymyzyn, Türkiye'nin sorun alanlarynyn ortak nihai çözümü var mydyr, Türkiyelilik kavramy, yeni anayasa, sistem de?i?ikli?i gibi?
Elbette, hangi siyasal tarty?mayy ve sorunu de?ersek de?elim, altyndan cari anayasal düzenin yatty?yny görürüz. Paralel yapy dahi bunun bir sonucu. Yster derin devletin “islami gladyo”su olarak görelim, ister siyasal Yslamcyly?yn muhalefet damarlaryndan biri diyelim, neticede bu anayasal düzeni ele geçirmenin yolunun “merkezi ele geçirme” oldu?u gerçe?inden hareketle olu?an bir yapy bu. Cari anayasal düzen katy merkeziyetçi ve militarist bir yapy olmasaydy böyle bir örgüt olmazdy. Etnik tercihi olmasaydy ve buna yönelik yrkçy asimilasyon politikalary olmasaydy, Kürt meselemiz olmazdy. Gezi kalky?masy olmazdy. Gayrimüslim azynlyklar sorunu, Alevi meselesi vs olmazdy. Tüm bunlaryn 1924’ten bu yana ortaya çykan anayasal tercihlerin do?al sonucu oldu?unu görmek gerek. Yine tüm darbelerin dayandy?y me?ruiyetin de bu anayasal düzende bulundu?unu söyleyelim. Anayasanyn ba?langyç kysmyny açyp okuyan bir subay, gözünü anayasadan kaldyryp Türkiye’ye bakty?ynda darbeyi bir vatan borcu olarak görür.
Buna bir son vermenin yolu, artyk vakit geçirmeden toplum sözle?mesini tespit etmek ve bunun üzerine hyzla yeni anayasal düzeni in?a etmek.
Yapabilirsek yüz yyldyr bu ülkede sadece zehir soludu?umuzu o zaman çok iyi anlaryz. (Fadime Özkan / Star)
(18 A?ustos 2014, 15:11)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER: